Anemia e sëmundjes kronike
Anemia e sëmundjes kronike
Anemia gjatë inflamacionit, e quajtur anemia e sëmundjes kronike, është një lloj anemie që prek njerëzit me gjendje që shkaktojnë inflamacion si infeksione, sëmundje autoimune, malinje dhe sëmundje kronike të veshkave.
Çfarë do të thotë anemia e sëmundjes kronike?
Anemia e sëmundjes kronike shfaqet kur ekziston një sëmundje autoimune ose tjetër që zgjat më shumë se 3 muaj dhe shkakton inflamacion. Edhe pse rezervat e hekurit mund të jenë normale ose të larta, organizmi ka vështirësi ta përdorë hekurin për krijimin e qelizave të reja të kuqe të gjakut. Molekulat inflamatore si interleukina-6 shkaktojnë çlirimin e hepcidinës, një hormon që bllokon absorbimin e hekurit dhe çlirimin e tij nga vendet ku është depozituar.
Hepcidina sintetizohet në mëlçi. Një nga efektet kryesore të saj është antagonizimi i transportuesit transmembranor të hekurit, duke bllokuar kështu thithjen e hekurit përmes enterociteve në traktin gastrointestinal dhe çlirimin e hekurit nga makrofagët dhe mëlçia ku ruhet. Nga ana tjetër, enzima eritrocitare eritroferon, e prodhuar nga eritroblastet, ul nivelet e hepcidinës, duke mundësuar qasje më të madhe në hekurin e nevojshëm për ndërtimin dhe maturimin e qelizave të kuqe të gjakut. Normalisht, këto dy hormone funksionojnë sipas një mekanizmi të feedback-ut, ku rolin vendimtar e ka eritroferoni.
Në raste me nivele të ulëta të hepcidinës, ndodh depozitimi i tepërt i hekurit në qeliza dhe inde. Kjo ndodh në hemokromatozë, ku mekanizmi i feedback-ut nuk funksionon. Stimujt kryesorë për sintezën e hepcidinës janë gjendjet infektive, disa lloje të neoplazmave dhe shumica e sëmundjeve kronike degjenerative dhe sistemike. Bllokimi i përdorimit të hekurit nga organizmi në këto situata pas një kohe rezulton me anemi.
Kush vuan nga anemia e sëmundjes kronike?
Pacientët me:
Kancer
Sëmundje kronike të veshkave
Dështim kongjestiv i zemrës
Sëmundje autoimune
Cilat sëmundje autoimune shkaktojnë anemi të sëmundjes kronike?
Artriti reumatoid: inflamacion kronik i nyjeve
Lupusi eritematoz sistemik: kur sistemi imunitar sulmon indet e veta
Vaskuliti: inflamacion i enëve të gjakut
Sarkoidoza: sëmundje inflamatore që zakonisht prek mushkëritë dhe nyjet limfatike, ndoshta e shkaktuar nga përgjigje jonormale imunitare
Sëmundje inflamatore të zorrëve (sëmundja e Crohn-it ose koliti ulceroz)
Sindroma e zorrës së irrituar
Çdo lloj infeksioni
Anemia e sëmundjes kronike është zakonisht e lehtë dhe nuk shkakton shqetësime të mëdha. Nëse shfaqen simptoma, ato zakonisht përfshijnë dobësi, lodhje, zbehje të lëkurës, gulçim dhe marramendje.
Si diagnostikohet anemia e sëmundjes kronike?
Diagnoza kërkon vlerësim të nivelit të hemoglobinës, numrit të qelizave të kuqe, hekurit serik, ferritinës, transferinës dhe retikulociteve. Në përgjithësi, duhet të jetë e pranishme një gjendje inflamatore kronike. Karakterizohet nga anemi mikrocitare ose normocitare dhe një numër i ulët retikulocitesh. Hekuri serik është i ulët, ferritina normale ose e lartë, TIBC i ulët, transferina e ulët dhe retikulocitet e pakësuara. Eritrocitet zakonisht janë normokromike, normocitare, por mund të jenë edhe hipokromike dhe mikrocitare.
Si trajtohet anemia e sëmundjes kronike?
Fokusi kryesor është menaxhimi i sëmundjes kronike që shkakton inflamacion. Trajtimi përfshin administrimin e faktorëve të tjerë hematopoetikë (vitamina B12, acid folik) dhe eritropoetin.
A përmirësohet anemia e sëmundjes kronike me terapi me hekur?
Shtesat orale të hekurit përgjithësisht nuk rekomandohen, përveçse nëse ekziston edhe mungesë hekuri. Në disa raste mund të jenë edhe të dëmshme. Mund të provohet me hekur parenteral, por shpesh herë hepcidina e bllokon përdorimin e tij efektiv. Përjashtim janë pacientët me anemi nga sëmundja kronike e veshkave, ku hekuri intravenoz mund të përmirësojë vlerat e hemoglobinës edhe kur ferritina është 500–1200 ng/ml. Trajtimi i sëmundjes themelore zakonisht zgjidh edhe problemin e anemisë, duke normalizuar nivelet e hepcidinës. Megjithatë, në rastet e shumta malinje, shanset për shërim të plotë janë të ulëta. Kërkimet e reja fokusohen në zhvillimin e antagonistëve të hepcidinës ose rregullatorëve të saj.
Rekomandimet terapeutike përfshijnë administrimin e faktorëve stimulues të eritropoezës, transfuzione gjaku kur është e nevojshme, së bashku me trajtimin e sëmundjes themelore.
📌 Caktoni kontrollin tuaj tek Kësh. shkenc. Dr. Svetlana Stanković, Specialiste e mjekësisë së brendshme dhe hematologji – çdo të martë dhe të enjte në Neuromedika! 🩸👩⚕️
📞 13 301
➡️ www.neuromedica.com.mk
